Drone ışık şovu nasıl yapılıyor

30 Ağustos Zafer Bayramı kutlamalarında yapılan drone ışık şovunu hepimiz izlemişizdir.

Peki 300 tane drone nasıl uçtu? 300 pilot kimdi? Cihazlar nasıl birbirine çarpmadı?

Bu yazımızda bu soruların yanıtlarını arayacağız.

Gösteri amacıyla led ışıklar taşıyan çok sayıda insansız hava aracının (çoğunlukla quadcopter) koordineli şekilde uçmasıyla seyir zevki yüksek görüntüler oluşturması fikri ilk olarak 2012 yılında sergilendi.

Ars Electronica Futurelab firmasının Intel ile ortak Spaxels ürününün tanıtımı Avusturya/Linz'de yapıldı.
50 eş zamanlı ve koordineli uçuş yapan drone o tarihte rekorlar kitabına girmişti.

Bu rekor 2018 yılında, 1374 drone ile Çin'in Xi'an kentinde yeniden kırıldı.

Reklam endüstrisinin de endüstri 4.0 yenilikleriyle evrimleşmesi, bu sektöre yapılan yatırımları günden güne arttırıyordu.
İngiltere ve Singapur'da ofisleri bulunan Skymagic firması, avuç içi kadar büyüklükteki (diagonal motor şaftı uzunluğu 106mm, ağırlık 55.7gr, 5 dk uçuş süresi, full RGB ışıklar, 3m/s yatay hız)
droneları 1 metre sosyal mesafe kurallarına göre yerleştirip 70m x 70m x 70m alanda 5cm'e kadar hassaslık sağlayan indoor positioning system'den bahsediyordu.

Özel ürettikleri droneları 4'lü şarj üniteleri ile şarj edebiliyorlardı.

2020 Yeni yıl kutlamalarında Newyork'taki gösterilere davet edilmişlerdi.

Nispeten daha büyük dronelar ile daha parlak (900 lümen) gösteriler vaadeden Verge.Aero firması ise yazılımlarının sadeliğinden bahsediyordu.

Ayrıca Intel'e saygı duysalar da Intel'in dezavantajlarından sıyrılmaya çalışıyorlardı. Intelde olmayan effect engine motoru ile ön plana çıkmaya başladılar.

8-10 dakika uçuş süresi ve 500 gram altı faydalı yük taşıma sözü veren firma dronelarını yerleşimlerini en az 1.6 metre sosyal mesafe ile yapıyordu. ????

100 droneluk bir gösteri için yaklaşık 250 metrekare kalkış alanı gerekiyordu. 1-2 saat ise setup zamanı sürüyordu.
Ugcs tarafından geliştirilen drone show software yazılımında dronelar liste şeklinde görünebiliyordu ve her droneun telemetri verileri, her droneun hangi saniyede nerede olacağı ve hangi yöne uçacağı verileri yer almaktaydı.

Timecode machine adı verilen makina bu yazılım ile entegre oluyor ve tüm dronelara zaman bilgisini iletiyordu.

Zaman bilgisine göre de dronelar kendi waypoint noktalarına gidiyordu ve yine timecode'a göre renklerini değiştiriyordu.
Blender, Cinema 4D, Autodesk Maya, Autodesk 3ds Max gibi yazılımlar ile oluşturulan kareografiler Ugcs Drone Show Software yazılımına input olarak verilebiliyordu.

Ayrıca meşhur organizasyonlar (düğün, doğum günü, yılbaşı, ulusal bayramlar) için hazır kareografiler de içeriyordu.
Pixhawk kontrolcüsü içeren ve RTK GPS sistem destekli dronelerı destekleyen sistem, UVify IFO, Entron, Sparkl® gibi özel tasarım drone modellerinin ortaya çıkmasını sağladı. Bu tip dronelara sahip olmayan insanlar da Pixhawk destekli droneları kullanabiliyordu.

Tüm bu özelliklerin maliyetleri konusunda firmalar net birşey söyleyemiyor doğal olarak.

Kullanılan drone sayısı, kareografi süresi, kareografinin tekrar sayısı, kareografinin 2B veya 3B olması, kareografinin tasarlanması gibi kalemleri düşünmek gerekiyor.

Tüm bu uygulamalarda bilgisayar üzerinde simülasyonlar yapılarak olası hatalar önceden düzeltiliyor. Ayrıca test uçuşu yapılarak ışık ve kareografinin yerden nasıl göründüğüne, düzeltilecek yerler olup olmadığına karar veriliyor.

Ekşisözlükten bir arkadaşımın firmadan aldığı fiyat bilgisi: 18.000 euro + her 20 drone için 1.800 euro hizmet satın alım fiyatı ortaya çıkmış.

Yıllık destek ücreti almak isteseniz ise (hizmet satın alımı) x %70.

Drone, yazılım, firma, ödeme para birimi...



Kaynaklar:
https://github.com/ugcs/ddc
https://droneshowsoftware.com/software
https://www.smpte.org/search/timecode
https://www.ugcs.com/news-entry/ugcs-ddc-the-software-behind-choreographed-drone-light-shows
https://verge.aero/
https://www.inavateonthenet.net/features/article/the-steep-learning-curve-for-drone-light-shows
https://en.wikipedia.org/wiki/Drone_display
https://skymagic.show/
https://verge.aero/technology/